Ένας άνδρας, κρατούμενος στο Αστυνομικό Τμήμα Πειραιά, βρέθηκε νεκρός μέσα στο κελί του. Η εκδοχή που δημοσιοποιήθηκε κάνει λόγο για αυτοκτονία με αυτοσχέδιο βρόγχο, χρησιμοποιώντας τη μπλούζα του. Το τραγικό αυτό περιστατικό επαναφέρει με οδυνηρό τρόπο το ερώτημα: πόσοι θάνατοι ακόμη χρειάζονται για να αναγνωριστεί η ανάγκη ύπαρξης αποτελεσματικών και συστηματικών μηχανισμών πρόληψης των αυτοκτονιών στα καταστήματα κράτησης;
Σύμφωνα με πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η ΚΛΙΜΑΚΑ, ο άνδρας είχε μεταφερθεί σε ψυχιατρικό νοσοκομείο συνοδεία αστυνομικών, όπου φέρεται να αξιολογήθηκε ως μη διατρέχων κίνδυνο. Ωστόσο, η επιστροφή του σε κρατητήριο χωρίς ειδική επιτήρηση, ψυχιατρική φροντίδα ή κατάλληλο σχεδιασμό για την πρόληψη αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για τις συνθήκες υπό τις οποίες ελήφθησαν αυτές οι αποφάσεις.
Οι αυτοκτονίες σε κρατητήρια και φυλακές δεν είναι ούτε σπάνιες ούτε τυχαίες. Η αυτοκτονία αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου σε συνθήκες κράτησης. Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ, από το 2014 έως σήμερα έχουν καταγραφεί σχεδόν 80 αυτοκτονίες σε φυλακές και αστυνομικά κρατητήρια στην Ελλάδα.
Η απουσία πρωτοκόλλων πρόληψης, η ανεπαρκής εκπαίδευση του προσωπικού, οι ελλείψεις σε ψυχιατρικές υπηρεσίες και η μη διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου για την πρόληψη αυτοκτονιών σε χώρους κράτησης συνιστούν μια διαχρονική θεσμική αποτυχία. Η ύπαρξη κρατουμένων με ενεργή ψυχοπαθολογία σε χώρους όπου δεν υπάρχει υποστήριξη, ούτε ελαχιστοποίηση των μέσων αυτοκτονίας, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε τέτοιες τραγωδίες. Είναι κρίσιμο να αναγνωριστεί το οικονομικό και ανθρώπινο κόστος των αυτοκτονιών στις φυλακές, καθώς και να επιμεριστεί η ευθύνη ανάμεσα στους υπευθύνους.
Ως Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, καλούμε τις αρμόδιες αρχές:
Να διασφαλίσουν τη διαφάνεια και ανεξαρτησία της διερεύνησης του πρόσφατου περιστατικού, με πλήρη διερεύνηση των συνθηκών υπό τις οποίες σημειώθηκε ο θάνατος του κρατουμένου, καθώς και της επάρκειας των προβλεπόμενων διαδικασιών πρόληψης.
Να θεσμοθετήσουν την υποχρεωτική αρχική ψυχιατρική αξιολόγηση όλων των κρατουμένων κατά την είσοδό τους σε χώρους κράτησης, καθώς και την περιοδική επανεκτίμηση ατόμων που έχουν χαρακτηριστεί ως υψηλού κινδύνου, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση αυτοκαταστροφικών τάσεων
Η ΚΛΙΜΑΚΑ βρίσκεται στη διάθεση των αρμόδιων φορέων για την παροχή τεκμηριωμένων προτάσεων, εξειδικευμένης εκπαίδευσης και υποστήριξης με στόχο την πρόληψη των αυτοκτονιών σε κάθε χώρο κράτησης στη χώρα.
