Υπάρχουν πολλές μελέτες σχετικά με τις πιθανές θετικές και αρνητικές επιδράσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών στο άτομο και μάλιστα αρκετές από αυτές είναι αντικρουόμενες μεταξύ τους. Δύο από τις βασικές θετικές επιδράσεις, έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη δεξιοτήτων του ατόμου και την καλλιέργεια της φαντασίας του, ενώ οι αρνητικές συνεπάγονται με τον κίνδυνο αύξησης της επιθετικότητας και τον κίνδυνο εξάρτησης.
Υπάρχουν επίσης πολλά χαρακτηριστικά που κάνουν τα «videogames» ελκυστικά, υπάρχουν όμως και άλλα χαρακτηριστικά τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες για το άτομο συμπεριφορές, ακόμα και αυτοκτονικού τύπου.
Ασθένεια θεωρείται πλέον ο εθισμός στα video games, σύμφωνα με την 11η αναθεώρηση της Διεθνούς Ταξινόμησης των Ασθενειών (ICD) από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που πρόκειται να δημοσιευτεί στα μέσα του 2018. Αξίζει εδώ να αναφερθεί πως το ICD είχε να ανανεωθεί από το 1990, ενώ η νέα του έκδοση θα μετονομαστεί σε «ICD-11».
Το λεγόμενο «gaming disorder», όπως ακριβώς περιγράφεται στο προσχέδιο του ICD, χαρακτηρίζεται από ένα πρότυπο μόνιμης, ή επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς κάποιου που έχει εθιστεί στα τυχερά παιχνίδια, με τη διαφορά ότι στα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουμε να κάνουμε με εικονική πραγματικότητα, είτε παίζονται από το χρήστη online, είτε όχι.
Συμπτώματα «gaming disorder»
1) Μειωμένος έλεγχος στο gaming (έναρξη, συχνότητα, ένταση, διάρκεια κλπ)
2) Όταν δίνεται αυξημένη προτεραιότητα στο gaming, ώστε να υπερτερεί έναντι άλλων ενδιαφερόντων ζωής και καθημερινών συνηθειών
3) Συνέχιση, ή κλιμάκωση του gaming παρά τις αρνητικές συνέπειες.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν την επικέντρωση στο παιχνίδι σε βάρος άλλων σημαντικών πτυχών της ζωής ενός ατόμου, όπως στους οικογενειακούς ή κοινωνικούς δεσμούς, στον ύπνο, στην εκπαίδευση, αλλά και την εργασία, καθώς και στη διατροφή. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να είναι συνεχής ή επεισοδιακή και επαναλαμβανόμενη. Ιδιαίτερα επιρρεπείς είναι οι νέοι άνδρες, οι οποίοι τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο παίζοντας βιντεοπαιχνίδια σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Η έκθεση συνεχίζει αναφέροντας πως «Η διαταραχή θα πρέπει να είναι εμφανής για μια περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών προκειμένου να δοθεί μια διάγνωση, αν και η απαιτούμενη διάρκεια μπορεί να μειωθεί αν πληρούνται όλες οι διαγνωστικές απαιτήσεις και τα συμπτώματα είναι σοβαρά».
Η Αμερικανική Ψυχιατρική Οργάνωση είχε αποφανθεί ότι δεν υπήρχαν αρκετές έρευνες που αποδεικνύουν ότι ο εθισμός στα video games έπρεπε να κατηγοριοποιηθεί ως ασθένεια. Ωστόσο, σύμφωνα με το ICD, ο εθισμός θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως ασθένεια, αν οι προαναφερθείσες αρνητικές επιπτώσεις είναι παρούσες για τουλάχιστον ένα χρόνο.