Το Ίδρυμα Ωνάση και οι σκηνοθέτες της παράστασης «Romaland» Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης ήρθαν σε επαφή με το Κέντρο Ημέρας για Ρομά της ΚΛΙΜΑΚΑ, όταν άρχισαν να προσπαθούν να προσεγγίσουν τη ζωή των Ελλήνων Ρομά και να διαμορφώσουν ένα θεατρικό έργο, ακολουθώντας την παράδοση του είδους του θεάτρου-ντοκιμαντέρ με τη συμμετοχή Ρομά πρωταγωνιστών/στριών, που αφηγούνται ζωντανά τις πραγματικές τους ιστορίες, στοχεύοντας να αναδείξει τους πολλαπλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς που αντιμετωπίζουν και τις καθημερινές προσπάθειές τους, να τους ξεπεράσουν.
Ρομά, ανάμεσά τους ωφελούμενοι/ες του Κέντρου Ημέρας για Ρομά της ΚΛΙΜΑΚΑ, ανεβαίνουν στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης για να μιλήσουν για όσα πρέπει, επιτέλους, να ακούσουμε. Να μιλήσουν και στη γλώσσα των μπαλαμών και στη γλώσσα τους τη «Ρομανί» ή «Ρομανές», την οποία γιορτάσαμε χθες, 5 Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γλώσσας των Ρομά, που έχει ανακηρυχθεί από την UNESCO για να προωθήσει τη διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού των Ρομά.
Υπάρχει ένας μύθος που λέει πως όταν ο Θεός μοίρασε τα αλφάβητα, ο γύφτος τα έγραψε πάνω σε μια καρπουζόφλουδα, την οποία έφαγε το γαϊδαράκι του. Κι έτσι, ποτέ αυτή η γλώσσα δεν καταγράφηκε.
Όπως αναφέρουν οι συντελεστές της παράστασης «…Πολλές φορές στις πρόβες, μεταξύ μας, ψάχνουμε να βρούμε πώς η μία διάλεκτος και πως η άλλη αποκαλεί ‘τ’ αστέρια’ ή το ‘σ’ αγαπώ’…». Το σίγουρο είναι πως Ρομά και Μπαλαμοί κοιτάζουν τα ίδια αστέρια. Και αγαπούν, επίσης, το ίδιο.
Στιγμιότυπα από την παρακολούθηση της παράστασης «Romáland – Mια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν», στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, όπου παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Κέντρου Ημέρας για Ρομά της ΚΛΙΜΑΚΑ καθώς και ωφελούμενοι/ες του Κέντρου.
