Λένε, πως στη φυλακή ο άνθρωπος αλλάζει. Αυτή είναι μια «πικρή» αλήθεια είτε βγαίνει από το στόμα ενός κρατούμενου είτε από στελέχη του ίδιου του δικαστικού συστήματος. Ο σκληρός καθημερινός συγχρωτισμός ακόμη και με βαρυποινίτες έχει αποδειχτεί, ότι στους μικροπαραβάτες έχει αντίθετο αποτέλεσμα, από αυτό του σωφρονισμού. Κάπου εδώ κάνει την εμφάνισή της η ποινή της κοινωφελούς εργασίας. Μια μορφή ποινής, που στη διεθνή εμπειρία έχει αποδειχθεί, ως ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία του δικαστικού και σωφρονιστικού συστήματος.
Ουσιαστικά με τον όρο της κοινωφελής εργασία αναφερόμαστε σε μια ποινή που υφίσταται ήδη στον Ποινικό Κώδικα της χώρας μας. Το δικαστήριο, δηλαδή, έχει τη δυνατότητα να μετατρέψει μια ποινή φυλάκισης σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, θέτοντας έναν συγκεκριμένο αριθμό ωρών, τον οποίο θα πρέπει, να ολοκληρώσει ο καταδικασθείς. Πρόκειται για συμπολίτες μας, οι οποίοι έχουν καταδικασθεί για αδικήματα ήσσονος σημασίας, όπως μικροκλοπές και κυρίως για χρέη προς το δημόσιο. Οι ποινές τους, φυσικά είναι εξαγοράσιμες αλλά οι ίδιοι αδυνατούν, να αποπληρώσουν το ποσό, που τους έχει καταλογιστεί, οπότε και οδηγούνται στις φυλακές.
Δυστυχώς, στη χώρα μας οι περισσότεροι αγνοούν τη ύπαρξη της συγκεκριμένης ευεργετικής διάταξης. Ωστόσο υπάρχει ήδη στη νομολογία μας από το 1991. Η ελλιπής αυτή ενημέρωση οφείλεται τόσο στο ότι εδώ και πολλά χρόνια το νομοθετικό μας σώμα «πάλευε», ουσιαστικά, με τον ίδιο του τον εαυτό σε μια προσπάθεια, να εφαρμόσει και να εκσυγχρονίσει το θεσμό όσο και στο δισταγμό που παρατηρούταν από την πλευρά τον δικαστικών, να μετατρέψουν την ποινή φυλάκισης σε παροχή κοινωφελούς εργασίας. Ευτυχώς, την τελευταία πενταετία παρατηρείται μια έντονη στροφή στην εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ είναι ένας από τους φορείς, που δέχονται στους «κόλπους» τους, ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να προσφέρουν κοινωφελή εργασία και έχει αποκτήσει μια εξαιρετικά μεγάλη εμπειρία, πάνω στο θεσμό. Βέβαια, σε αυτό το σημείο θα πρέπει, να τονίσουμε, ότι η πρακτική που ακολουθείται συνήθως είναι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, να «απορροφώνται» από την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δήμους και κυρίως στις υπηρεσίες καθαριότητας και «πρασίνου». Ωστόσο αυτή η πρακτική καθιστά την προσφερόμενη εργασία μια καθαρά διεκπεραιωτική δραστηριότητα μειώνοντας στο ελάχιστο το σωφρονιστικό χαρακτήρα του μέτρου.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ από την άλλη πλευρά έχει αναπτύξει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση πάνω στο θεσμό της κοινωφελούς εργασίας. Πρόκειται, στην ουσία, για μια καθαρά ανθρωποκεντρική προσέγγιση, η οποία και εδράζεται πάνω στην πολύχρονη εμπειρία της, μέσω τηλεψυχιατρικής, με τις φυλακές. Στόχος μας εδώ στην ΚΛΙΜΑΚΑ, εκτός από την συμπλήρωση των υποχρεωτικών ωρών εργασίας, που θα πρέπει να παρέχουν οι συμπολίτες μας είναι και η παροχή ψυχολογικής και όχι μόνο βοήθειας, από μέρους μας. Για αυτό το λόγο παρέχουμε ολοκληρωμένη ψυχολογική υποστήριξη σε αυτούς τους ανθρώπους καθώς και σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων, έτσι ώστε πέραν του σωφρονιστικού χαρακτήρα του μέτρου, να μπορέσουμε, να αναδείξουμε τις όποιες δυνατότητες και τυχόν ταλέντα, να τους ενισχύσουμε, να αποβάλλουμε το στίγμα και σταδιακά, να βοηθήσουμε στην κοινωνική και εργασιακή τους επανένταξη.
Όλη αυτή η προσπάθεια «πηγάζει» από την ίδια την κουλτούρα της ΚΛΙΜΑΚΑ καθώς και από την δεκαετή και πλέον εμπειρία της στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, μέσω τηλεδιάσκεψης στις φυλακές. Ουσιαστικά η ΚΛΙΜΑΚΑ είναι πρωτοπόρος στο χώρο της τηλεψυχιατρικής και στα τόσα χρόνια δράσης της έχει υποστηρίξει έμπρακτα πάρα πολλούς ανθρώπους είτε κατά τη διάρκεια έκτισης της ποινής τους είτε μετά την αποφυλάκισή τους, οπότε και πρόκειται για ένα κομβικό σημείο, ώστε να μπορέσουν ομαλά, να επανενταχτούν τόσο κοινωνικά όσο και εργασιακά.
Ας σκεφτούμε, λοιπόν, όλοι τη χρησιμότητα ενός θεσμού, όπως αυτός της κοινωφελούς εργασίας τόσο υπό το πρίσμα της Πολιτείας, με την αποσυμφόρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων όσο κυρίως υπό το ανθρώπινο πρίσμα και το πόσο προσφέρει η χρήση αυτού του μέτρου στον ίδιο τον παραβάτη, ο οποίος σωφρονίζεται μέσα από την παροχή εθελοντικής εργασίας και ενδυναμώνεται με την παρακολούθηση συνεχιζόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ έχει αναπτύξει μια εξαιρετική συνεργασία με τις Υπηρεσίες Επιμελητών και Κοινωνικής Αρωγής και γι’ αυτό είναι σε θέση να προσφέρει, όποτε και αν χρειαστεί τόσο τεχνική όσο και εκπαιδευτική υποστήριξη. Αυτό που δεν πρέπει, να προσπερνάμε είναι, ότι πέρα από τον σωφρονιστικό χαρακτήρα, ο δικός μας στόχος, ως ΚΛΙΜΑΚΑ, είναι να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας να αποστιγματιστούν, να προχωρήσουν στη ζωή τους, να επανενταχτούν και όχι να δημιουργήσουμε με την σειρά μας μια άλλη, διαφορετικού είδους «φυλακή».
