Οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο και οι παράνομοι μετανάστες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ορισμένες ψυχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένου του μετατραυματικού στρες, της κατάθλιψης και της ψύχωσης. Από το 2015, περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες έφθασαν στις ευρωπαϊκές χώρες από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Επιπλέον, σχεδόν 3 εκατομμύρια Σύριοι πρόσφυγες ζουν στην Τουρκία.
Οι αριθμοί συνεχίζουν να αυξάνονται, καθώς οι άνθρωποι φεύγουν από τις πατρίδες τους λόγω παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διωγμών, φτώχειας και συγκρούσεων και πολλοί έρχονται στην Ευρώπη αναζητώντας οικονομικές και προσωπικές ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή. Μόλις φτάνουν στις χώρες υποδοχής, συχνά αντιμετωπίζουν στα κέντρα φιλοξενίας υποβαθμισμένες συνθήκες, αβεβαιότητα και αστάθεια. Το αποτέλεσμα όλων αυτών; Μια αυξανόμενη τάση διαταραχών ψυχικής υγείας και απόπειρες αυτοκτονιών.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πνευματικής δυσφορίας μεταξύ των γυναικών, των ηλικιωμένων και όσων έχουν βιώσει τραύματα, λόγω του κινδύνου, αλλά και του φόβου που προκαλείται από την έλλειψη κοινωνικής στήριξης και από τα υψηλότερα επίπεδα άγχους μετά τη μετανάστευση.
Σύμφωνα με μελέτη του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού, ένας στους τρεις Σύριους πρόσφυγες πάσχει από κατάθλιψη, άγχος και συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες. Επιπλέον, τα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και κακής υγείας στο σύνολο είναι τουλάχιστον 3 φορές υψηλότερα στους πρόσφυγες από ό, τι στο γενικό πληθυσμό.
Εκτός του ότι εκτίθενται σε διάφορους παράγοντες κινδύνου, οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν συχνά εμπόδια στην πρόσβαση σε μια κατάλληλη υγειονομική περίθαλψη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μεταναστευτικοί πληθυσμοί στις χώρες υποδοχής είναι: η έλλειψη γνώσεων σχετικά με τα δικαιώματα υγειονομικής περίθαλψης, η κακή και πολλές φορές ανεπαρκής γνώση της γλώσσας, τα διαφορετικά συστήματα πεποιθήσεων και οι πολιτισμικές προσδοκίες που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη.
Τα ποσοστά της κατάθλιψης και των διαταραχών άγχους τείνουν να αυξάνονται με το χρόνο και η κακή ψυχική υγεία συνδέεται με τις υποβαθμισμένες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες – ιδιαίτερα την κοινωνική απομόνωση και την ανεργία.
Τα προσφυγόπουλα, ειδικά εκείνα που δεν συνοδεύονται από γονέα ή κηδεμόνα, αντιμετωπίζουν έντονο ψυχολογικό στρες εξαιτίας της φυγής τους από τις πατρίδες τους και της εισόδου τους σε μια κατάσταση αβεβαιότητας.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περίπου 90.000 ασυνόδευτα παιδιά υπέβαλαν αίτηση για άσυλο σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2015. Τα αριθμητικά στοιχεία από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά δείχνουν ότι 25.800 ασυνόδευτα παιδιά έφθασαν μόνο στην Ιταλία το 2016. Το 2015, έφτασαν 12. 360.
Από τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που φθάνουν στην Ευρώπη, τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια, υποφέρουν από σεξουαλική και σωματική κακοποίηση. Αυτές οι φρικαλεότητες κινητοποιούν και δημιουργούν καταστάσεις και αποτελέσματα που θα πρέπει να προβληματίζουν τις χώρες όπου τελικά θα εγκατασταθούν.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην Ευρώπη έχει εντοπίσει την επείγουσα ανάγκη να αναπτυχθούν καλές στρατηγικές για την παροχή ψυχικής υγείας και να υποστηριχθούν τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των αναγκών ψυχικής υγείας των μεταναστών. Κάποιες ευνοϊκές στρατηγικές του ΠΟΥ, περιλαμβάνουν:
- υποστήριξη της κοινωνικής ενσωμάτωσης μέσω της εκπαίδευσης, της στέγασης και της απασχόλησης
- παροχή υπηρεσιών προσβάσεως για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην περίθαλψη
- συντονισμός διαφορετικών υπηρεσιών στο πλαίσιο του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για την εξασφάλιση της ενσωμάτωσης της σωματικής και ψυχικής υγείας
- παροχή ενημέρωσης σχετικά με τα δικαιώματα περίθαλψης και τις διαθέσιμες υπηρεσίες σε μετανάστες και επαγγελματίες του τομέα της υγείας
- εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας ώστε να είναι ανοιχτοί σε ομάδες μεταναστών, να γνωρίζουν τα εμπόδια τους στην πρόσβαση στην περίθαλψη, να αλληλεπιδρούν με τις υπηρεσίες υγείας και να έχουν τα προσόντα για την αντιμετώπιση των γλωσσικών προβλημάτων
Πηγή: who.int σε ελεύθερη μετάφραση
