Το 1994 η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) θεσμοθέτησαν την 10ηΟκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.Κάθε χρόνο – σε όλο τον κόσμο – η μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης γύρω από θέματα ψυχικής υγείας και στη στήριξη των σχετικών ενεργειών. Επίσης, η ημέρα αυτή είναι μια αφορμή για όλους τους εμπλεκόμενους στον τομέα της ψυχικής υγείας να μιλήσουν για το έργο τους και τις δράσεις που πρέπει να εφαρμοστούν ώστε να ενισχυθεί η παρεχόμενη φροντίδα στους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) με αφορμή την παγκόσμια μέρα ψυχικής υγείας για το 2017, στοχεύει να αναδείξει τα θέματα της ψυχικής υγείας στο χώρο εργασίας. Η εργασία συνιστά μια σημαντική πτυχή της καθημερινότητας, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του ατόμου και παρέχοντας τους απαραίτητους πόρους για ανεξάρτητη διαβίωση. Επιπλέον, συνδέεται στενά με τα συναισθήματα της ολοκλήρωσης και της αυτοεκτίμησης, δεδομένου ότι μέσω της εργασίας τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να είναι δημιουργικά, παραγωγικά και συμβάλλουν ενεργά στην οικογένεια και την κοινωνία στο σύνολό τους.
Οι εργοδότες που εφαρμόζουν πρωτοβουλίες στο χώρο εργασίας για την προώθηση της ψυχικής υγείας και για την υποστήριξη των εργαζομένων που έχουν ψυχικές διαταραχές βλέπουν κέρδη όχι μόνο στην υγεία των εργαζομένων τους αλλά και στην παραγωγικότητα τους στην εργασία. Αντίθετα, ένα αρνητικό εργασιακό περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, χρήσης βλαβερών ουσιών ή αλκοόλ, απουσιών και χαμένης παραγωγικότητας.
Η κατάθλιψη και οι διαταραχές του άγχους είναι κοινές ψυχικές διαταραχές που έχουν αντίκτυπο στην ικανότητά μας να εργαστούμε και να είμαστε παραγωγικοί. Σύμφωνα με στοιχεία του Π.Ο.Υ σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότερο από 300 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από την κατάθλιψη και περισσότεροι από 260 εκατομμύρια ζουν με διαταραχές άγχους. Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη από τον ΠΟΥ εκτιμά ότι η κατάθλιψη και οι διαταραχές άγχους κοστίζουν στην παγκόσμια οικονομία 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ ετησίως σε χαμένη παραγωγικότητα.
Υποστηρίζοντας ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας στην εργασία.
Το άρθρο 27 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες αναγνωρίζει ότι κάθε άτομο με αναπηρία έχει το δικαίωμα να εργάζεται, να τυγχάνει ισότιμης μεταχείρισης, να μην υφίστανται διακρίσεις και να του παρέχεται υποστήριξη στο χώρο εργασίας.
Η ψυχική ασθένεια είναι υπεύθυνη για μια πολύ σημαντική απώλεια δυνητικής προσφοράς εργασίας, υψηλά ποσοστά ανεργίας και υψηλή συχνότητα απουσίας λόγω ασθένειας και μειωμένης παραγωγικότητας στην εργασία. Συγκεκριμένα, η ψυχική ασθένεια αναγκάζει πάρα πολλούς νέους να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας ή να μην εισέλθουν ποτέ στην αγορά εργασίας, μέσω των πρώιμων κινήσεων στην παροχή σύνταξης αναπηρίας. Σήμερα, υπολογίζεται πως το ένα τρίτο και το ήμισυ όλων των νέων αιτήσεων παροχών σύνταξης αναπηρίας είναι για λόγους αντιμετώπισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, ενώ μεταξύ των νέων ενηλίκων το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 70%. Πράγματι, η κακή ψυχική υγεία αποτελεί βασικό ζήτημα για την εύρυθμη λειτουργία των αγορών εργασίας και των κοινωνικών πολιτικών του ΟΟΣΑ και απαιτεί μεγαλύτερη εστίαση στις πολιτικές που αφορούν την ψυχική υγεία και τα εργασιακά ζητήματα.
Οι οργανισμοί έχουν υποχρέωση ώστε να υποστηρίζουν άτομα με ψυχικές διαταραχές στη συνέχιση, ή την επιστροφή τους στην εργασία. Οι έρευνες δείχνουν ότι η ανεργία, ιδιαίτερα η μακροχρόνια ανεργία, μπορεί να έχει επιζήμιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Η ανάπτυξη δράσεων για την υποστήριξη στον εργασιακό χώρο ειδικότερα, οι ευέλικτες ώρες εργασίας, ο επανασχεδιασμός της εργασίας, η αντιμετώπιση αρνητικών δυναμικών στο χώρο εργασίας και η υποστηρικτική και εμπιστευτική επικοινωνία με τη διοίκηση μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με ψυχικές διαταραχές να συνεχίσουν ή να επιστρέψουν στην εργασία.
Επίσης για την αντιμετώπιση του στιγματισμού που συνδέεται με τις ψυχικές διαταραχές, οι εργοδότες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα άτομα αισθάνονται ότι υποστηρίζονται και μπορούν να ζητήσουν υποστήριξη για να συνεχίσουν ή να επιστρέψουν στην εργασία τους.
Σε παγκόσμιο πολιτικό επίπεδο, το Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (2008-2017) και το Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία (2013-2020) περιγράφουν σχετικές αρχές, στόχους και στρατηγικές εφαρμογής για την προώθηση της καλής ψυχικής υγείας στον εργασιακό χώρο. Αυτά περιλαμβάνουν: την αντιμετώπιση των κοινωνικών παραγόντων της ψυχικής υγείας, όπως το βιοτικό επίπεδο και οι συνθήκες εργασίας, δραστηριότητες για την πρόληψη και την προώθηση της υγείας και της ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων για τη μείωση του στιγματισμού και των διακρίσεων και την αύξηση της πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη βάσει στοιχείων μέσω της ανάπτυξης υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε υπηρεσίες επαγγελματικής υγείας.
Ευρήματα μελετών σε παγκόσμιο επίπεδο αναδεικνύουν την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την υγεία, την ευημερία και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων καθώς είναι πλέον τεκμηριωμένο ότι η καλή ψυχική υγεία τους σχετίζεται άμεσα με την παραγωγικότητά τους και το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών.
Όσον αφορά στη χώρα μας, δεν υπάρχουν πολλές μελέτες που να έχουν επικεντρωθεί στα ζητήματα ψυχικής υγείας των εργαζομένων και που να προσδιορίζουν στο αν υπάρχουν και ποιοι μπορεί είναι αυτοί οι στρεσογόνοι εργασιακοί παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία και την Ποιότητα Ζωής τους. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας*, σχετικά με τις αιτίες θανάτου στην Ελλάδα η ανεργία, η εργασιακή ανασφάλεια και η μείωση του εισοδήματος αποτελούν ιδιαίτερα επιβαρυντικούς παράγοντες στην ψυχική υγεία των Ελλήνων και πολλές φορές αποτελούν βασικές αιτίες ώστε οι άνθρωποι να οδηγηθούν στο να απόπειραθούν ή/και να αυτοκτονήσουν.
Για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την υποστήριξη των εργαζομένων, αρκούν να γίνουν απλές παρεμβάσεις. Η συμβουλευτική εποπτεία αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο υποστήριξης των επαγγελματιών για την διαχείριση των έντονα στρεσογόνων συνθηκών και για την πρόληψη του φαινομένου της επαγγελµατικής εξουθένωσης.Ένα ικανοποιητικό- υποστηρικτικό ψυχοκοινωνικό περιβάλλον στην εργασία που επιτρέπει στους εργαζόμενους ελευθερία δράσης και την ανάπτυξη συνεργασίας µε τους υπόλοιπους εργαζόµενους, επηρεάζει θετικά την κατάσταση της υγείας τους και αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία ιδανικών συνθηκών εργασίας και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών.
* Το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, λειτουργεί από την ΚΛΙΜΑΚΑ, με την υποστήριξη του Υπουργείου Υγείας οπου στο πλαίσιο του λειτουργεί και η 24ωρη γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
4ήμερο δράσεων στην Πάτρα για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
Στην Πάτρα από τις 7 μέχρι τις 10 Οκτωβρίου οι δομές ψυχικής υγείας με την στήριξη του Δήμου Πατρέων συνεργάζονται και συνδιοργανώνουν τετραήμερο εκδηλώσεων στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, με φετινό σύνθημα «Πάντα μαζί για την Ψυχική Υγεία. Η Ψυχική Υγεία αφορά όλους».Οι φορείς που θα συμμετέχουν στην διοργάνωση και υλοποίηση των δράσεων είναι:ΑΜΚΕ ΚΛΙΜΑΚΑ- ΜΟΝΑΔΕΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ «ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ΣΕΜΕΛΗ» & «ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ΑΧΑΙΑΣ», ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΑΤΡΑ, ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΤΡΑΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ», ΔΟΜΕΣ, ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΨΥΧΑΡΓΩ» ΤΗΣ Ψ/Κ , ΤΟΥ Π.Γ.Ν.Π., ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ, ΚΑΡΑΜΑΝΔΑΝΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ , ΠΑΤΡΩΝ, ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΟΨΥ ΠΑΤΡΑΣ, ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ Ε.Κε. Ψ.Υ.Ε ΠΑΤΡΑΣ «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ», ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Ν.ΑΧΑΙΑΣ «ΦΑΡΟΣ», ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΥΤΟΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ «ΣΘΕΝΟΣ», ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΥΑΛΩΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ– «ΚΑΦΕ ΓΕΦΥΡΕΣ», ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΜΟΝΑΔΑ Π.Ε.Δ.Υ. ΠΑΤΡΑΣ. Χορηγός εκδηλώσεων τετραημέρου : Κοι.Σ.Π.Ε. «Κλίμαξ Plus»
Για την εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ,
Συγγραφή: Χ. Μάλφα, Κοιν. Λειτουργός, Επιστ. Υπεύθυνη ΜΨΑ «Οικοτροφείο Αχαΐας», ΑΜΚΕ ΚΛΙΜΑΚΑ
Επιμέλεια: A.Βανταράκης, Αναπλ. Καθηγητής Υγιεινής Τμ. Ιατρικής, Παν/μιο Πατρών
Βρίσκετε ολόκληρο το δημοσίευμα, ΕΔΩ – Ο ρόλος της εργασίας στον ψυχικά πάσχοντα – Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
