Η αυτοκτονία αποτελεί μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις στην ψυχιατρική πρακτική και μία νοσολογική οντότητα για την οποία γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την πρόληψη και αντιμετώπισή της. Η ψυχιατρική θεώρηση της αυτοκτονίας συνήθως συνδέεται στενά με την κατάθλιψη ή άλλες μορφές ψυχικών διαταραχών. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις αυτοκτονιών που δεν σχετίζονται άμεσα με ψυχικές παθήσεις και λαμβάνουν χώρα σε πολιτισμικά πλαίσια όπου υπάρχει κοινωνική αποδοχή.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Seppuku (χαρακίρι). Στην ιαπωνική παράδοση, το Seppuku αντιπροσώπευε μια πράξη θάρρους και τιμής, καθιερωμένη από τους Σαμουράι, την παραδοσιακή στρατιωτική αριστοκρατία, ως αποδεκτός τρόπος αυτοκτονίας σε περιπτώσεις ήττας ή ως μέσο αυτοτιμωρίας. Στη σύγχρονη εποχή, συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και καλλιτεχνικής αναπαράστασης στον ιαπωνικό πολιτισμό, όπως και πηγή έμπνευσης για τον κινηματογράφο, το θέατρο και τη λογοτεχνία. Παράλληλα, η αυτοκτονία στο πλαίσιο πολέμων ή πολιτικών αναταράξεων έχει γίνει διαδεδομένη πρακτική μεταξύ των βομβιστών αυτοκτονίας, οι οποίοι την αντιμετωπίζουν ως πράξη διαμαρτυρίας και επίτευξης πολιτικών σκοπιμοτήτων.
Η ευθανασία και η ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία, ειδικά σε περιπτώσεις ανίατων ασθενειών, κερδίζουν σταδιακά αποδοχή στη Δύση ως επιλογές που προασπίζουν την αυτονομία και την αξιοπρέπεια των ασθενών. Μια πρόσφατη εξέλιξη είναι η χρήση της «κάψουλας» αυτοκτονίας στην Ελβετία, ως μέσο υποβοηθούμενης αυτοκτονίας. Ωστόσο, πρόκειται για ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ζήτημα που εξακολουθεί να εγείρει πολλούς ηθικούς, νομικούς και κοινωνικούς προβληματισμούς.
Η ηθική «αποδοχή» της αυτοκτονίας εντός ορισμένων πολιτισμικών πλαισίων δεν αναιρεί την αναγκαιότητα των προληπτικών παρεμβάσεων. Η αποτελεσματική πρόληψη απαιτεί την ανάπτυξη εναλλακτικών που είναι κοινωνικά και πολιτισμικά αποδεκτές ενώ παράλληλα προωθούν την προστασία της ζωής και προώθησης της ευημερίας των ατόμων. Μέσα από τα παραπάνω, γίνεται φανερό το πολύπλοκο και πολυδιάστατο ζήτημα της αυτοκτονίας και ως εκ τούτου αναδεικνύεται η αναγκαιότητα υιοθέτησης και προσαρμογής των προληπτικών παρεμβάσεων στις διαφορετικές πολιτισμικές αντιλήψεις ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πρόληψη της αυτοκτονίας.
————————————————————————–
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Ευμολπιδών 30-32, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr
