Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή και η σχιζοφρένεια είναι δύο διαφορετικές διαταραχές, η καθεμία με τα δικά της διαγνωστικά κριτήρια και θεραπεία. Και οι δύο ορίζονται ως ψυχωσικές διαταραχές στην τελευταία έκδοση του «Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών» (DSM-5).
Υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ της σχιζοφρένειας και της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, συμπεριλαμβανομένων των βασικών ψυχωσικών συμπτωμάτων των παραισθήσεων, των παραληρημάτων και της αποδιοργανωμένης σκέψης. Υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές, συμπεριλαμβανομένης της προβολής των χαρακτηριστικών της διάθεσης, η οποία απαιτείται για τη διάγνωση της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, αλλά όχι για τη διάγνωση της σχιζοφρένειας.
Συμπτώματα
Τόσο στη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή όσο και στη σχιζοφρένεια, τείνουν να εμφανίζονται ψευδαισθήσεις και αυταπάτες. Οι ψευδαισθήσεις είναι ψευδείς αισθητηριακές αντιλήψεις (π.χ. ακρόαση φωνών, θέαση εικόνων ή αίσθηση αισθήσεων που δεν υπάρχουν). Οι αυταπάτες είναι ψευδείς πεποιθήσεις (π.χ., οι άνθρωποι επισκέπτονται το ταξίδι στο χρόνο ή κάποιος είναι κρυφά μεταμφιεσμένος σε κάποιον άλλο).
Και με τις δύο αυτές διαταραχές, το άτομο που πάσχει από την ασθένεια δεν έχει συνείδηση για προβλήματα αντίληψης και ψευδείς πεποιθήσεις.
Και για τις δύο καταστάσεις, τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν, όταν ένα άτομο διανύει τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Συχνά μπορεί να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
Οι ανεπαίσθητες διαφορές στα συμπτώματα μπορούν να βοηθήσουν στη διαφοροποίηση μεταξύ των δύο διαταραχών. Για παράδειγμα:
- Ένα άτομο που πάσχει από σχιζοφρένεια μπορεί να γίνει καταθλιπτικό ή μανιακό, αλλά αυτά τα συμπτώματα διαταραχής της διάθεσης δεν αποτελούν γενικά εμφανές ή επίμονο μέρος της κατάστασής του.
- Ένα άτομο με σχιζοσυναισθηματική διαταραχή θα εμφανίσει χρόνια και επίμονα συμπτώματα διάθεσης και πιο σύντομα επεισόδια ψυχωσικών συμπτωμάτων.
- Τα ψυχωσικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας τείνουν να είναι επίμονα, ενώ στη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, τείνουν να έρχονται και να φεύγουν
Αιτίες
Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακριβώς τι προκαλεί τη σχιζοφρένεια ή τη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Ωστόσο, πιστεύουν, ότι υπάρχει ένας αριθμός διαφορετικών παραγόντων που εμπλέκονται στην πρόκληση κάθε πάθησης.
Η γενετική πιστεύεται, ότι παίζει ρόλο στην αύξηση του κινδύνου ενός ατόμου, να αναπτύξει σχιζοφρένεια. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται, να παίζουν ρόλο στην πρόκληση της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν διαφορές στη χημεία του εγκεφάλου και ανωμαλίες στον εγκέφαλο.
Όπως και η σχιζοφρένεια, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή πιστεύεται ότι έχει ένα γενετικό συστατικό. Η ύπαρξη ενός μέλους της οικογένειας με την πάθηση αυξάνει την πιθανότητα ένα άτομο, να αναπτύξει επίσης σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Οι ανωμαλίες στη δομή του εγκεφάλου και τη χημεία είναι επίσης πιθανές αιτίες.
Και για τις δύο καταστάσεις, περιβαλλοντικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τραύματος, του στρες ή της κατάχρησης ουσιών μπορούν, να πυροδοτήσουν την εμφάνιση συμπτωμάτων σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση για την πάθηση.
Διάγνωση
Προκειμένου να διαγνωστεί οποιαδήποτε πάθηση, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα αξιολογήσουν τα συμπτώματα του ατόμου. Ο προσδιορισμός μιας διάγνωσης βασίζεται στο πώς εμφανίζονται αυτά τα συμπτώματα και εάν πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-5 για αυτήν την πάθηση.
Σχιζοφρένεια
Η διάγνωση της σχιζοφρένειας είναι πιο πιθανή εάν το άτομο εμφανίσει τουλάχιστον δύο συμπτώματα:
- Μπερδεμένη σκέψη ή ομιλία
- Παραισθήσεις
- Ψευδαισθήσεις
- Αρνητικά συμπτώματα, όπως έλλειψη έκφρασης
- Ασυνήθιστες κινήσεις του σώματος
Ένα άτομο που έχει σχιζοφρένεια μπορεί, να παρουσιάσει επεισόδια διάθεσης, αλλά η συνολική διάρκεια των συμπτωμάτων της διάθεσης είναι σύντομη σε σύγκριση με τη διάρκεια των ψυχωσικών συμπτωμάτων. Στη σχιζοφρένεια, τα συμπτώματα της διάθεσης δεν αναμένεται να εμφανιστούν χωρίς ψυχωσικά συμπτώματα.
Σχιζοσυναισθηματική Διαταραχή
Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας κατά την οποία ένα άτομο εμφανίζει ψυχωτικά συμπτώματα σχιζοφρένειας, όπως αυταπάτες, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένη σκέψη ή επίπεδο συναίσθημα, μαζί με συμπτώματα διαταραχής της διάθεσης, όπως κατάθλιψη και/ή μανία.
Υπάρχουν δύο τύποι σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής:
Διπολική διαταραχή: Χαρακτηρίζεται από επεισόδια μανίας και μείζονος κατάθλιψης
Καταθλιπτική διαταραχή: Χαρακτηρίζεται από επεισόδια μείζονος κατάθλιψης χωρίς μανία
Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή μπορεί να διακριθεί με βάση την παρουσία συμπτωμάτων διάθεσης. Ένα άτομο που έχει σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι πιθανό να εμφανίσει σοβαρά συμπτώματα διάθεσης που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής διάρκειας της νόσου.
Ένας/μια επαγγελματίας ψυχικής υγείας είναι πιο πιθανό να κάνει μια διάγνωση σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, εάν το άτομο εμφανίσει μακροχρόνια συμπτώματα που σχετίζονται με τη διάθεση μαζί με πιο σύντομες περιόδους ψυχωσικών συμπτωμάτων.
Πρόληψη και θεραπεία
Δεν υπάρχει τρόπος να προληφθεί ούτε η σχιζοφρένεια ούτε η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή. Ωστόσο, είναι δυνατό να βελτιωθούν τα αποτελέσματα και η πρόγνωση της θεραπείας με τη λήψη βοήθειας όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Εάν ένα άτομο παρατηρήσει συμπτώματα ψύχωσης ή προβλήματα διάθεσης, είναι σημαντικό να μιλήσει με έναν/ μία επαγγελματία ψυχικής υγείας για να λάβει την κατάλληλη στήριξη. Η λήψη έγκαιρης θεραπείας μπορεί, να βοηθήσει στη μείωση της σοβαρότητας και της συχνότητας των συμπτωμάτων. Μπορεί, επίσης, να ελαχιστοποιήσει τις επιβλαβείς επιπτώσεις που μπορεί, να έχουν τα συμπτώματα στη ζωή και τις σχέσεις ενός ατόμου.
Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί ιατρικό οδηγό, για αυτό το λόγο, εάν πιστεύετε ή αισθάνεστε, ότι σας ταλαιπωρούν ορισμένα από τα συμπτώματα, που περιγράφονται παραπάνω, απευθυνθείτε σε έναν/μία επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Δεκελέων 50, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr
www.suicide-help.gr www.klimaka.org.gr
Ενδεικτικές πηγές: https://www.verywellmind.com/, https://www.who.int/
