Η ψυχική υγεία έγινε σημαντικό μέρος της δημόσιας συζήτησης το 2021, καθώς αθλητές, διασημότητες και πολλά άλλα δημόσια πρόσωπα μίλησαν για τα προβλήματα ψυχικής υγείας, που αντιμετωπίζουν «ανοιχτά», ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την προσπάθεια μείωσης του στίγματος. Καθώς διανύουμε το τρίτο έτος της πανδημίας, περιμένουμε, ότι η ψυχική υγεία θα συνεχίσει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα το 2022, ιδιαίτερα καθώς έχει γίνει παγκοσμίως σαφές, ότι αντιμετωπίζουμε μια αυξανόμενη κρίση σε αυτό τον τομέα. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας έδειξε, ότι το ένα τέταρτο των Αμερικανών αποφάσισε να ασχοληθεί συστηματικά, ώστε να βελτιώσει την ψυχική του υγεία μέσα στο έτος του 2022.
Αν και το 2021 δεν ήταν χωρίς προκλήσεις, η χρονιά που πέρασε έφερε ανάπτυξη, κατανόηση και, ελπίζουμε, αισιοδοξία για το μέλλον της ψυχικής υγείας. Συναρπαστικές ερευνητικές μελέτες μας έδειξαν, πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, να αντιμετωπίσουμε τις φυλετικές και κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και, τελικά, να βελτιώσουμε τη συνολική μας ευημερία εκ των έσω.
Αρκεί να αναφέρουμε, ότι συμβαίνουν πολλά στο χώρο της ψυχικής υγείας, πάρα πολλά για ένα άρθρο μόνο. Στη συνέχεια θα προσδιορίσουμε τις κορυφαίες τάσεις ψυχικής υγείας για το 2022, όπως διαμορφώνονται από τα παγκόσμια δεδομένα. Αξίζει, να σημειωθεί, ότι ορισμένες από αυτές τις τάσεις δεν είναι ακόμη πρακτικά διαθέσιμες, αλλά αναμένουμε συνεχή αύξηση της έρευνας και της προσβασιμότητας τους επόμενους μήνες.
- Ενημερωμένη φροντίδα για το ψυχικό τραύμα
Σχεδόν το 61% των ενηλίκων έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα τραυματικό γεγονός στη ζωή τους, σύμφωνα με την αξιόπιστη πηγή της μελέτης Adverse Childhood Experiences (ACES). Περίπου 1 στους 6 ενήλικες υπομένει τέσσερα ή περισσότερα τραυματικά συμβάντα κατά την παιδική ηλικία, με τις γυναίκες και τα άτομα από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι επαγγελματίες της υγειονομικής περίθαλψης, οι εκπαιδευτικοί και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας υιοθετούν ολοένα και ευρύτερα μια ενημερωμένη για το τραύμα προσέγγιση στη φροντίδα, με στόχο την αντιμετώπισή του στον ευρύτερο πληθυσμό. Σύμφωνα με πολλαπλές πανεπιστημιακές μελέτες η φροντίδα που σχετίζεται με το τραύμα θα βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων της ψυχικής υγείας, για το 2022.
- Εξετάσεις αίματος για ψυχικές ασθένειες
Σύντομα, θα μπορούσαμε να έχουμε την επιλογή να κάνουμε μια εξέταση αίματος για να εντοπίσουμε εύκολα μια κατάσταση ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. Τον Απρίλιο του 2021, ερευνητές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα ανέπτυξαν μια νέα εξέταση αίματος για ψυχικές ασθένειες, υποδηλώνοντας ότι βιολογικοί δείκτες για διαταραχές της διάθεσης μπορούν, να βρεθούν στους βιοδείκτες RNA. Η καινοτόμος μελέτη έδειξε, ότι μια εξέταση αίματος μπορεί, να καθορίσει τη σοβαρότητα της κατάθλιψης και τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρής κατάθλιψης και διπολικής διαταραχής στο μέλλον. Η εξέταση αίματος μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στην προσαρμογή των φαρμακευτικών επιλογών ενός ατόμου.
Αν και οι αιματολογικές εξετάσεις για ψυχικές ασθένειες βρίσκονται ακόμη στα αρχικά στάδια ανάπτυξής τους, αυτή η επιστημονική πρόοδος θα μπορούσε να αλλάξει, ακόμη και να βελτιώσει, τον τρόπο διάγνωσης των παθήσεων ψυχικής υγείας, ο οποίος συχνά είναι χρονοβόρος και πολλές φορές καταλήγει σε λανθασμένες διαγνώσεις. Αυτή η μέθοδος θα μπορέσει, να λειτουργήσει ως «συμπλήρωμα» στα παραδοσιακά διαγνωστικά εργαλεία, καθώς οι ψυχικές ασθένειες είναι πολύπλοκες και έχουν βιολογικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικοπολιτισμικές αιτιολογίες.
- Πρόοδος στην ψυχεδελική έρευνα
Οι ψυχεδελικές ουσίες έχουν χρησιμοποιηθεί για θρησκευτικούς, ιατρικούς και τελετουργικούς σκοπούς σε όλο τον κόσμο για αιώνες, κυρίως μεταξύ των αυτόχθονων πολιτισμών.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν, ότι ψυχοδραστικές ουσίες όπως η ψιλοκυβίνη, το MDMA, το LSD και η κεταμίνη μπορούν, να βοηθήσουν στη θεραπεία παθήσεων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, η αυτοκτονικότητα και άλλα. Αν και τα ψυχεδελικά εξακολουθούν να ταξινομούνται ως ελεγχόμενες ουσίες και να είναι παράνομα σε πολλές χώρες, φαίνεται πως οι νόμοι, οι πολιτικές και το στίγμα αρχίζουν, να χαλαρώνουν, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, όπου η δραστική ουσία της εσκεταμίνης, ως αντικαταθλιπτικού φαρμάκου, εγκρίθηκε και κυκλοφορεί με τη μορφή ρινικού σπρέι.
- Τεχνητή νοημοσύνη σε κλινικά περιβάλλοντα
Οι εξελίξεις στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν, να βελτιώσουν το μέλλον των θεραπευτικών συνεδριών και των διαγνώσεων ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2021, συγκεκριμένοι αισθητήρες κίνησης μπορούν, να χρησιμοποιηθούν για την ανίχνευση συμπτωμάτων άγχους όπως τριχοτιλλομανία, αυτοτραυτιστικές συμπεριφορές κ.α. Επιπλέον, έρευνα από τον Οκτώβριο του 2021 υποδηλώνει, ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί, να βοηθήσει στην εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, αξιολογώντας τις δεξιότητές τους, συμπεριλαμβανομένου του, εάν δημιουργούν ή όχι ένα βέλτιστο περιβάλλον για τους/τις ασθενείς τους. Αν και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση και τη θεραπεία ψυχικής υγείας θα μπορούσε, να αυξηθεί το νέο έτος και μετά, οι ειδικοί λένε ότι η τεχνολογία είναι απίθανο να αντικαταστήσει τις παραδοσιακές υπηρεσίες ψυχικής υγείας με ανθρώπινα όντα.
- Συνεχής επέκταση στις υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής
Σύμφωνα με ειδικούς, η θεραπεία που χορηγείται μέσω τηλεματικής υγείας, που αναπτύχθηκε ραγδαία το 2020, ήρθε για να μείνει. Εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, πολλοί/λλές επαγγελματίες ψυχικής υγείας έχουν πλέον την εκπαίδευση, την εμπειρία, την αυτοπεποίθηση και την τεχνολογία για να παρέχουν υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής αποτελεσματικά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής μπορούν να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για όσους/ες είναι ανοσοκατεσταλμένοι/ες ή/και ζουν σε απομονωμένες περιοχές, γεγονός που στην ΚΛΙΜΑΚΑ γνωρίζουμε πολύ καλά, λειτουργώντας υπηρεσίες τηλεψυχιατρικής εδώ και 20 χρόνια και προσφέροντας υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε απομακρυσμένους και ευάλωτους πληθυσμούς (νησιά Νοτιοανατολικών Κυκλάδων, Σύμη, Κατσελόριζο κ.α.), επεκτείνοντας συνεχώς το υφιστάμενο δίκτυο τηλεψυχιατρικής μας.
- Αύξηση στη χρήση διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης
Η διακρανιακή μαγνητική διέγερση, μια μη επεμβατική μέθοδος διέγερσης του εγκεφάλου, έχει μελετηθεί εκτενώς τα τελευταία χρόνια και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για τη θεραπεία ορισμένων παθήσεων ψυχικής υγείας. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα ήταν τόσο ελπιδοφόρα που ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών συνεχίζει, να εγκρίνει συνεχώς νέες καινοτόμες τεχνολογίες διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης.
Στο Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ παρέχεται ήδη, εδώ και καιρό, (δωρεάν) η αναφερόμενη υπηρεσία με θετικά μέχρι στιγμής αποτελέσματα, ιδιαιτέρως για ανθεκτικούς/ές στη φαρμακοθεραπεία ασθενείς με διάγνωση μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου με αυτοκτονικότητα.
- Εικονική πραγματικότητα για το χρόνιο πόνο και τη φροντίδα ασθενών
Οι θεραπείες εικονικής πραγματικότητας (VR) θα μπορούσαν να είναι επαναστατικές, προσφέροντας έναν διαφορετικό τύπο θεραπείας. Οι άνθρωποι, μέσω της χρήσης VR μπαίνουν σε έναν εικονικό κόσμο όπου κάνουν κινήσεις, μαθαίνουν για τη φύση των αισθήσεων πόνου στο σώμα τους καθώς και μια σειρά από συμπεριφορικές και γνωστικές δεξιότητες, για το πώς να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στον πόνο και να αντιμετωπίζουν το άγχος, που σχετίζεται με αυτόν. Το VR προορίζεται, να λειτουργεί συνδυαστικά με φαρμακευτική αγωγή και άλλες παραδοσιακές θεραπείες. Καθώς η τεχνολογία VR γίνεται πιο προσιτή, οι ειδικοί λένε, ότι θα δούμε μια συνεχή επέκταση των θεραπειών για διαφορετικές ψυχικές παθήσεις και ιατρικές καταστάσεις.
Κοιτάζοντας μπροστά
Το 2021 ήταν μια καινοτόμος χρονιά για την επιστημονική έρευνα στον χώρο της ψυχικής υγείας και παρακολουθούμε με προσοχή όλα τα νέα δεδομένα, που επιφυλάσσει το 2022. Από τη φροντίδα με βάση το τραύμα μέχρι την ψυχεδελική έρευνα, την τεχνητή νοημοσύνη και την εικονική πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές συναρπαστικές εξελίξεις που αξίζουν της προσοχής μας, ειδικά καθώς όλοι και όλες αρχίζουμε, να αισθανόμαστε πιο άνετα μιλώντας για την ψυχική υγεία.
Στην ΚΛΙΜΑΚΑ θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά, να υιοθετούμε έπειτα από επιστημονικό έλεγχο και να μοιραζόμαστε τις πιο πρόσφατες έρευνες, τεχνολογίες και θεραπείες, που πιστεύουμε, ότι θα φέρουν επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την ψυχική μας υγεία.
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Δεκελέων 50, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr
www.suicide-help.gr www.klimaka.org.gr
