Είναι πλέον γνωστό πως τα κατοικίδια είναι θεραπευτικά για τους ανθρώπους. Ο σκύλος και η γάτα συχνά χρησιμοποιούνται σαν ‘θεραπευτές’ για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς υπάρχουν επιστημονικά ευρήματα πως λειτουργούν αγχολυτικά και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. Το ίδιο ισχύει και για άλλους πληθυσμούς όπως άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκινοπαθείς, άτομα στο αυτιστικό φάσμα και άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχιατρικά προβλήματα.
Ένας συχνά παραγκωνισμένος προστατευτικός παράγοντας της αυτοκτονικότητας είναι εκείνος της συνύπαρξης ενός αυτοκαταστροφικού ατόμου με κάποιο κατοικίδιο.
Προστατευτικός παράγοντας είναι ένα χαρακτηριστικό που μειώνει την πιθανότητα απόπειρας αυτοκτονίας ή/και αυτοκτονίας. Πιο συγκεκριμένα, ένας προστατευτικός παράγοντας είναι μια δεξιότητα, ένα δυνατό σημείο του ανθρώπου που τον βοηθά να περιορίζει το άγχος του και να αντιμετωπίζει με επάρκεια της συνέπειες του. Οι προστατευτικοί παράγοντες αυξάνουν την ανθεκτικότητα του ανθρώπου απέναντι στις δυσκολίες της ζωής και συμβάλλουν στην εξισορρόπηση των παραγόντων κινδύνου της αυτοκτονικότητας. Οι προστατευτικοί παράγοντες μπορεί να είναι προσωπικοί ή/και περιβαλλοντικοί.
Ορισμένοι προσωπικοί προστατευτικοί παράγοντες είναι οι παρακάτω:
• Νοηματοδότηση της ζωής,
• Το αξιακό σύστημα,
• Καλές κοινωνικές δεξιότητες,
• Καλή υγεία και πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας,
• Υποστηρικτικό φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον,
• Πολιτιστικές, θρησκευτικές ή πνευματικές πεποιθήσεις που αποθαρρύνουν την αυτοκτονία,
• Αισιοδοξία & ελπίδα για το μέλλον,
• Νηφαλιότητα,
• Ένας υγιής φόβος για επικίνδυνες συμπεριφορές και πόνο,
• Ιατρική συμμόρφωση και αίσθηση της σπουδαιότητας της υγείας και ευεξίας,
• Έλεγχος παρορμήσεων,
• Ισχυρή αίσθηση αυτοπεποίθησης ή αυτοπεποίθησης,
• Αίσθηση προσωπικού ελέγχου,
• Αποφασιστικότητα,
• Άλλοι προσωπικοί λόγοι
Άλλοι περιβαλλοντικοί προστατευτικοί παράγοντες είναι οι παρακάτω:
• Περιορισμένη πρόσβαση σε θανατηφόρα μέσα
• Ασφαλές και σταθερό περιβάλλον οικίας,
• Ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες,
• Καταμερισμός ευθυνών και υποχρεώσεων σε άλλους,
• Κατοικίδια ζώα
Στο Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας ακούμε συχνά αυτοκαταστροφικούς ανθρώπους να λένε πως αυτός/η που τους κρατάει στη ζωή είναι ο σκύλος ή/και η γάτα τους. Αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν άλλοι προστατευτικοί παράγοντες μπορεί να έχουν εκλείψει. Συχνά είμαστε αποδέκτες σκέψεων όπως ‘δεν μπορώ να το αφήσω μόνο του’, ‘έχω την ευθύνη του’, ‘με κοίταζε σα να καταλάβαινε αυτό που πήγαινα να κάνω… τελικά δεν το έκανα ποτέ’, ‘δεν θα τον άφηνα ποτέ μόνο του’ κ.α. Σίγουρα, η συντροφιά των ζώων έχει καθολικά πολλαπλά οφέλη για τον κάθε ιδιοκτήτη, όπως η μείωση του στρες, η κοινωνικοποίηση, η μείωση των αλλεργιών και άλλοι πολλοί που ο κάθε ιδιοκτήτης προσωπικά μπορεί να προσθέσει.
Η ενίσχυση των παραπάνω παραγόντων είναι εν τω γίγνεσθαι, είναι μια συνεχής, μεταβαλλόμενη διαδικασία που σαν στόχο έχει την αύξηση της ανθεκτικότητας κατά την παρουσία αυξημένων παραγόντων κινδύνου. Ωστόσο, η ανθεκτικότητα μεταβάλλεται και σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε αυτές τις μεταβολές και να απευθυνόμαστε σε εξειδικευμένους κλινικούς.
