Η Μαρία, μια γυναίκα κοντά στα εξήντα, είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας. Θα μπορούσε να είναι γειτόνισσά σου, ή να ψωνίζατε μαζί σε πάγκους λαϊκής. Βλέμμα έξυπνο, λόγος ευθύς, μυαλό ξυράφι. Οι ουλές σε όλο το μήκος του χεριού της ωστόσο μετά από δεκάδες απόπειρες αυτοκτονίας, ίσως μαρτυρούν πολλά… Η Μαρία αποφυλακίστηκε μετά από 24 ολόκληρα χρόνια, μόλις πριν λίγους μήνες από τις γυναικείες φυλακές της Θήβας και θα μπορούσαμε άνετα να «φωτογραφήσουμε» το προφίλ της και να παραθέσουμε το όνομά της, καθώς και τους λόγους που βρέθηκε έγκλειστη, όμως όπως χαρακτηριστικά μας είπε «Δε θέλω να βγουν κάποια πράγματα προς τα έξω. Αν ήμουν μόνη μου σε αυτή τη ζωή, δε θα είχα πρόβλημα, όμως έχω κι ένα παιδί…». Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, τη μετονομάζουμε υποθετικά «Μαρία».
Η Μαρία έχει μια στενή σχέση με την ΚΛΙΜΑΚΑ εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καθώς παρακολουθούνταν μέσω Τηλεψυχιατρικής (αλλά και με φυσική επαφή) από ειδικούς ψυχικής υγείας στη φυλακή και συνεχίζει να παρακολουθείται. Στην προσπάθειά της για μια νέα αρχή ως «ελεύθερη», η ΚΛΙΜΑΚΑ είναι κοντά της. Ανέλαβε το νοίκι τους σπιτιού της για έξι μήνες και της δώρισε έπιπλα και χρήσιμα για εκείνη αντικείμενα για τη διαβίωσή της. Η Μαρία μοιράζεται μαζί μας εμπειρία, σκέψεις και όνειρα. Μιλά για τον πατέρα της και δακρύζει, αναφέρεται στο παιδί της και φουσκώνει το στήθος της από υπερηφάνεια και με όποια προβλήματα υγείας κι αν αντιμετωπίζει, ψυχικής και όχι μόνο κοιτάζει μόνο μπροστά…
«Όταν μπήκα στη φυλακή πρώτη μέρα, συνάντησα μια κοπέλα θεολόγο, πρώην χρήστρια που τώρα έχει πεθάνει και δούλευε στην καντίνα. Μπήκα εγώ μέσα με τα ακριβά μου, τα πλούσια μακριά μαύρα μαλλιά μου, σωστή Μαντάμ Σουσού και μου δίνει η κοπέλα το μαξιλάρι, δύο σεντόνια και ένα ψωριάρικο στρώμα και με ρωτά αν θέλω να με βοηθήσει. Την κοίταξα και της είπα «Όχι, ευχαριστώ». Χρόνια μετά, που γίναμε φίλες, μου αποκάλυψε πως όταν είπα το «Όχι, ευχαριστώ», δάκρυσα… Εγώ δε θυμόμουν.
Διαρκώς είχα στο μυαλό μου πως «Από εδώ και πέρα Μαρία πρέπει να μάθεις να τα καταφέρνεις μόνη σου».
Εικοσιτέσσερα χρόνια στη φυλακή έκανα δουλειές σε όποιο πόστο, δημιουργούσα κούκλες να πωλούνται να έχω ένα χαρτζιλίκι, διάβαζα πολύ ψυχολογία και παιδοψυχολογία, βοηθούσα… Όπου μπορούσα, βοηθούσα.
Δεν έβγαινα ποτέ στον προαύλιο χώρο. Δεν έβγαινα, για να μη βλέπω τον τοίχο και τα σύρματα.
Οι σχέσεις μου με τις συγκρατούμενες μου… Κοίταξε να δεις, όλοι οι άνθρωποι δεν ταιριάζουνε, αλλά το καλημέρα μου το έλεγα. Θέλει τρόπο ακόμα και αυτό. Έχω όρια εγώ γενικά στη ζωή μου. Και στο παιδί μου ακόμα που θέλει να πάω κοντά του, δεν πάω εγώ. Ξέρεις γιατί; Για να μην κουραστεί…
Φιλίες ναι, έκανα. Κάποιες από τις φίλες μου, είναι ακόμα μέσα. Αν μου δινότανε η δυνατότητα να τους πως κάτι, αυτό θα ήταν να κάνουν υπομονή. Να μην επιτρέπουν σε κανέναν να υποβιβάζει τον εαυτό τους. Μπορείς να έχεις τα λιγότερα και να είσαι ανώτερος από τον καθένα.
Έτυχε πολλές φορές να μην έχω τσιγάρο και δε ζήτησα. Ήθελα πάρα πολύ, αλλά δεν καταδεχόμουνα. Η φυλακή είναι μια μικρή κοινωνία όπως εδώ. Θέλει προσοχή.
Η επαφή μου με την ΚΛΙΜΑΚΑ… Πάνε τόσα χρόνια και είναι ακόμα εδώ. Είχα αποτρελαθεί… Ήθελα να αυτοκτονήσω, έκανα απεργίες πείνας, δεν έπινα ούτε νερό, δεν έκανα ινσουλίνες. Έκανα κακό σε μένα. Λυπόμουνα τον εαυτό μου, ήθελα να με βλάψω. Κοίταξε το χέρι μου. Κάθε ουλή και μια απόπειρα… Τότε δεν ένιωθα τίποτα, ήμουν εκτός τόπου και χρόνου. Τώρα ντρέπομαι και φοράω δίχτυα. Κι έτσι άρχισε η επαφή μέσα στη φυλακή, η οποία συνεχίζεται και τώρα που είμαι ελεύθερη.
Η ΚΛΙΜΑΚΑ μου έχει πληρώσει το σπίτι μέχρι και τον Οκτώβρη. Μου έδωσε πράγματα για το σπίτι. Με στήριξε και με στηρίζει. Όχι μόνο στη ψυχική μου υγεία μετά από όλα όσα πέρασα μέσα, αλλά σε ανθρώπινο επίπεδο. Είναι εδώ.
Ουσιαστικά αποφυλακίστηκα όταν έγινε το συμβόλαιο και μπήκα στο σπίτι μου. Τότε ελευθερώθηκα. Αυτό σημαίνει ότι… Μπορώ να έχω άποψη, να αισθάνομαι ότι είμαι άνθρωπος και όχι σκουπίδι. Να κοιμάμαι ήσυχη και όχι να έχω μάτια στραμμένα πάνω μου να με κοιτάζουν με κακία. Να με υποβιβάζουν…
Εικοσιτέσσερα χρόνια μέσα, το μεγαλύτερο μάθημα που πήρα είναι να μην εμπιστεύεσαι τους ανθρώπους. Πρέπει να τεστάρεις, να φιλτράρεις. Να τσεκάρεις αντιδράσεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δύο πλευρές. Το καλό και το κακό. Το θέμα είναι ποιο υπερτερεί.
Θυμάμαι πάντοτε ο πατέρας μου, μου έλεγε «Να κάνεις πάντοτε παρέα με ανθρώπους ανώτερους από εσένα, για να γίνεσαι κι εσύ ανώτερη. Στο μυαλό εννοούσε… Εμένα ο πατέρας μου ήτανε πάντοτε και φίλος μου. Έτσι αισθάνομαι και το γιατρό μου τώρα.
Τώρα η ζωή είναι στα χέρια μου και πρέπει να μάθω να κάνω τα κουμάντα μου. Κάνω οικονομίες. Έχω εντωμεταξύ καταρράκτη, ζάχαρο, νεφρική ανεπάρκεια, έχω 87% αναπηρία στο ένα πόδι και πρέπει να φοράω ανατομικά παπούτσια… Δεν είναι εύκολο.
Ζω σε μια γειτονιά του Πειραιά, με το επίδομα της αναπηρίας μου, αλλά είμαι ελεύθερη. Θέλω να κάνω το σπίτι μου όμορφο… Να δημιουργώ κούκλες, να ράβω ρούχα. Έχω κάνει τόσες κουβέρτες, χαλιά, ρούχα. Όλα στο χέρι… Μέσα στη φυλακή έμαθα να ράβω. Με βοήθησε μια κοπέλα στην αρχή και από κει και πέρα, μόνη μου. Και έβγαζα χρήματα από αυτό. Είχα κίνητρο.
Μέσα στη φυλακή έβγαλα και όλη την προίκα του παιδιού μου…
Τα εικοσιτέσσερα χρόνια με δίδαξαν υπομονή. Και όλα αυτά που είναι στο χέρι, θέλουν τεράστια. Σε όλα αυτά τα χρόνια, μόνο το παιδί μου σκεφτόμουνα. Να είναι καλά, μη μπλέξει με ναρκωτικά… Και Παναγία μου ευτυχώς έχω μια εξαιρετική σχέση μαζί του.
Για να κάνω μια κούκλα θέλω ένα με ενάμιση μήνα. Η κούκλα γίνεται από ένα πανί που το σχεδιάζω εγώ. Παίρνω ένα πανί μεγάλο, το διπλώνω, κάνω γραμμές με το μολύβι πάνω στο πανί, σχεδιάζω και μετά αρχίζω και κόβω. Κόβω τα χέρια, μετράω το σώμα, μετράω το πόδι να είναι όσο είναι το πόδι. Σχέδιο δε ξέρω, δεν έμαθα ποτέ… Μόνη μου. Με το μάτι…
Τα όνειρά μου… Να κερδίσω το Τζόκερ, να πάρω ένα δυαράκι για μένα, ένα τριαράκι για το γιο μου και όταν είναι να πεθάνω, να πεθάνω αξιοπρεπώς και να μείνουν όλα σ’ εκείνον. Να μπορεί να φιλοξενήσει κι ένα φτωχό άνθρωπο. Δεν είναι κακό… Τίποτα άλλο. Να είναι τακτοποιημένο το παιδί μου και υγιές, που όταν μπήκα μέσα έχασε τον κόσμο όλο. Ωρίμασε απότομα.
Αν μπορούσα να μιλήσω ανοιχτά και να δώσω ένα μήνυμα σε όλο τον κόσμο αυτό θα ήταν, να προσέχει ακόμα και τον πατέρα και τη μάνα που τους μεγαλώνει. Δεν πρέπει να εμπιστεύεσαι κανένα. Ούτε τον ίδιο σου τον εαυτό. Όλοι καλοί φαινόμαστε, το θέμα είναι τι ΕΙΜΑΣΤΕ».
Σημείωση: Παραθέσαμε τα λεγόμενά της Μαρίας, όπως ακριβώς έχουν. Αυτό δε σημαίνει ότι μας βρίσκουν σύμφωνους, ή αντίθετους.
