Στην Κλίμακα και στο Κέντρο ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, δουλεύουμε χρόνια με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τον αυτοκτονικό ιδεασμό και είναι αυτοκαταστροφικοί. Χωρίς να υιοθετούμε το σύνολο των διάφορων σχετικών ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων, σας μεταφέρουμε το παρακάτω κείμενο του ψυχοθεραπευτή Bob Edelstein, ο οποίος καταθέτει κάποιες δικές του σκέψεις περί αυτοκτονίας και σαν επαγγελματίας ψυχικής υγείας, αλλά και από τη δική του προσωπική εμπειρία. Όπως ο ίδιος τονίζει «Ελπίζω και εύχομαι αυτές οι σκέψεις να αποτελέσουν τροφή για ένα γόνιμο διάλογο με άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας για το μείζον θέμα της αυτοκτονίας»
«Το 1973 σε ηλικία 24 ετών, προσπάθησα να βάλω τέλος στη ζωή μου. Ευτυχώς δεν το πέτυχα.
Είμαι ψυχοθεραπευτής πάνω από σαράντα χρόνια και ανήκω στην υπαρξιακή σχολή. Έχω δουλέψει πολύ με νέους, με ενηλίκους, αλλά και με ανθρώπους που όπως είθισται να λέμε ανήκουν στην ομάδα ατόμων υψηλού κινδύνου για αυτοκτονία. Ο αυτοκτονικός ιδεασμός, η τάση για την αυτοκτονία, σίγουρα είναι ένα περίπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα το οποίο έχει μεγάλο ενδιαφέρον να εξεταστεί. Έτσι, μέσα από την επαγγελματική μου πορεία, αλλά και την προσωπική μου εμπειρία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας, τα παρακάτω:
Κάποιες σκέψεις περί αυτοκτονίας…
Ο αυτοκτονικός ιδεασμός δημιουργεί το εξής ερώτημα: «Θέλω να είμαι εδώ;», ή όπως ποιητικά έγραψε ο Σαίξπηρ στον Άμλετ «Να ζει κανείς, ή να μη ζει»… Αυτό το ερώτημα λοιπόν από μόνο του, είναι ερώτημα ζωτικό, γιατί αν τελικά αποφασίσω να ζήσω, τότε το ερώτημα αλλάζει και γίνεται «Πως θέλω να ζήσω;».
Για μερικούς ανθρώπους θεωρώ πως η αυτοκτονία είναι μια συνειδητή επιλογή και δεν έχει να κάνει με ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη. Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν απλά να δώσουν ένα τέλος σε αυτό που ζουν και στον πόνο και τη δυστυχία που προκαλούν στην οικογένειά τους και τους φίλους τους με την κατάσταση της υγείας τους. Τέτοιοι άνθρωποι είναι πιαθνότατα αυτοί που πάσχουν από τερματικές, ανίατες ασθένειες. Στο Όρεγκον όπου μένω, υπάρχει ένας νόμος ο οποίος υποστηρίζει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, το θάνατο δηλαδή με αξιοπρέπεια. Είχα ένα φίλο, ο οποίος αξιοποίησε αυτό το νόμο θετικά για να τερματίσει τη ζωή του αφού για ολόκληρα χρόνια πάλευε με μια σπάνια, ανίατη ασθένεια και χειροτέρευε ολοένα και περισσότερο και μάλιστα πολύ βασανιστικά. Ακόμα και όταν η οικογένειά του και οι φίλοι του θρηνούσαν για αυτή του την απόφαση, λόγω απώλειας, φυσικά την καταλάβαιναν και την εκτιμούσαν.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με αυτοκτονικές σκέψεις και συναισθήματα, που απλά χρειάζονται ελπίδα. Αισθάνονται απελπισμένοι με ότι έχει να κάνει με τη ζωή τους, είτε στον τομέα της καριέρας, είτε των σχέσεων, της οικογένειας κλπ. Οι αυτοκτονικές σκέψεις και συναισθήματα προκύπτουν συνήθως από μια υπαρξιακή κρίση στην οποία το άτομο συνειδητοποιεί ότι δεν είναι αυτό που θα ήθελε να είναι. Οι περισσότεροι από εμάς περνάμε τέτοιου είδους κρίση κάποια στιγμή στη ζωή μας. Η αξία μιας υπαρξιακής κρίσης είναι ότι έχει τη δυνατότητα να μας οδηγήσει σε μια ανανέωση ωστόσο και αναθεώρηση.
Στα 24 μου ήρθα αντιμέτωπος με τον αυτοκτονικό ιδεασμό. Μόλις είχα τελειώσει με το μεταπτυχιακό μου στην εκπαίδευση και αισθανόμουν απαίσια μόνο στη σκέψη ότι θα διδάξω φοιτητές. Θεωρούσα δεδομένο ότι θα αποτύγχανα παταγωδώς σαν καθηγητής και ότι αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, δε θα μπορούσα με τίποτα να αλλάξω καριέρα και να προσφέρω κάτι στον κόσμο. Αναρωτήθηκα λοιπόν «Για ποιο λόγο να ασχολούμαι πια; Ποιο το νόημα;». Όταν βρέθηκα σε αυτήν την κατάσταση, όλο αυτό ήταν πολύ αληθινό σε μένα…
Το τραγικό της υπόθεσης «αυτοκτονία», είναι ότι το άτομο έχει πεισθεί ότι χρειάζεται να σκοτώσει το σώμα του. Χρειάζεται κάποιον τρόπο να απελευθερωθεί, αλλά αυτός ο τρόπος δεν αφορά το σώμα. Αυτό που ουσιαστικά χρειάζεται είναι να απελευθερωθεί το μυαλό του και να αλλάξει τρόπο σκέψης για τον εαυτό του και κατ’ επέκταση για τον κόσμο. Αυτό μπορεί να προκύψει μέσα από τη ψυχοθεραπεία, τη ψυχοθεραπεία και τη φαρμακευτική αγωγή, το διαλογισμό και την πνευματικότητα και άλλα. Η απελευθέρωση ενός παλιού και ξεφτισμένου τρόπου σκέψης και ζωής είναι ένας θάνατος. Ωστόσο, αυτό που ακολουθεί είναι η γέννηση κάτι καινούριου. Ενός νέου εαυτού, μιας νέας πραγματικότητας…
Ένας στόχος δικός μου, σαν υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής είναι να έχω ενσυναίσθηση, να ακούω ουσιαστικά τον ασθενή μου και να νιώθει ότι τον κατανοώ. Είναι σημαντικό οι άνθρωποι με αυτοκτονικό ιδεασμό να αισθάνονται και να γνωρίζουν ότι δεν είναι τρελοί, ή κακοί για αυτό που τους συμβαίνει. Ένας δεύτερος στόχος είναι να τους βοηθήσω να ανακαλύψουν την ελπίδα και να την κρατήσουν σφιχτά στα χέρια τους. Αυτό προκύπτει μέσα από τη βαθιά ακρόαση, την αποδοχή και μέσω της υπογράμμισης των δυνατοτήτων τους που ακόμα αρνούνται να αποδεχτούν. Ένας τρίτος στόχος και αναφέρομαι σε όλους όσους έχουν στο περιβάλλον τους ανθρώπους με αυτοκτονικό ιδεασμό, είναι να ενημερώνετε τους ανθρώπους αυτούς με λέξεις και με πράξεις ότι είναι πραγματικά σημαντικοί για εσάς.
Η πίστη του προσωπικού μου ψυχοθεραπευτή, ήταν αυτή που με βοήθησε ουσιαστικά και με πήγε ένα βήμα παραπέρα από τις αυτοκτονικές μου σκέψεις και συναισθήματα. Μετά την απόπειρα που έκανα, συνειδητοποίησα ότι θέλω να γίνω ψυχοθεραπευτής. Όσο συνειδητοποιούσα ότι θέλω να κάνω λιγότερο «focus» στην καριέρα μου, συνειδητοποιούσα ταυτόχρονα ότι χρειαζόμουν και ήθελα μια καριέρα που θα με έκανε να αισθάνομαι πραγματικά καλά με μένα. Ο θεραπευτής μου με έναν πολύ ρεαλιστικό τρόπο με στήριξε παρέχοντάς μου ελπίδα. Είχα την εντύπωση και το πίστευα βαθιά πως μετά την απόπειρα αυτοκτονίας μου, θα μου έλεγε να μην ασχοληθώ με το χώρο αυτό. Φυσικά, συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Με παρακίνησε… Αυτό ήταν το πρώτο σημείο καμπής. Το δεύτερο, ήρθε λίγο αργότερα, όταν απορρίφθηκε τελικά το αίτημά μου για να διδάξω. Ένιωσα απογοητευμένος, αλλά δε με πήρε από κάτω. Ήξερα ότι ακόμα άξιζε τον κόπο. Ο τρόπος σκέψης μου άλλαζε και μαζί με εκείνον άλλαζε η κοσμοθεωρία μου και εγώ. Η αίσθηση της μη αξίας μου άρχισε να πεθαίνει και στη θέση της γεννιόταν σιγά σιγά η αυτοεκτίμηση. Πλέον, υπάρχουν πολλές φορές που αισθάνομαι ευάλωτος και με αυτό το αίσθημα της «μη αξίας», ωστόσο αυτό που είναι διαφορετικό είναι πως δεν ταυτίζομαι μαζί του, αλλά το αντιμετωπίζω σαν μια «δύσκολη χρονική στιγμή, ή περίοδο»…
Ελπίζω και εύχομαι αυτές οι σκέψεις να αποτελέσουν τροφή για ένα γόνιμο διάλογο με άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας για το μείζον θέμα της αυτοκτονίας. Ελπίζω επίσης, αυτές οι σκέψεις να μπορέσουν να δώσουν νόημα σε ανθρώπους που βίωσαν τον αυτοκτονικό ιδεασμό, ή που ακόμα παλεύουν μαζί του. Ας μη ξεχνάνε, πως μέσα από αυτό, μπορεί να προκύψει κάτι πολύ θετικό. Μια αναγέννηση.»
Bob Edelstein, υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής, Πόρτλαντ
Πηγή: psychologytoday.com
