«Ο ρόλος της Κλίμακα, όχι μόνο στην εκπαίδευση των παιδιών Ρομά, αλλά και στην ευρύτερη ένταξή τους, είναι καταλυτικός. Το πιο σημαντικό που έχει κερδίσει μέσα στα χρόνια με τις ολιστικές της παρεμβάσεις, είναι η εμπιστοσύνη της κοινότητας των Ρομά. Είναι ο μοναδικός φορέας άλλωστε, ο οποίος παρέχει αυτές τις υπηρεσίες». Ο Φίλιππος Κατσικάρης, δάσκαλος του Κέντρου Ημέρας για τους Ρομά που έμαθε γράμματα σε περισσότερα απο χίλια παιδιά Ρομά επί 14 συνεχόμενα έτη και φυσικά συνεχίζει, μας μιλά για το ρόλο της εκπαίδευσης στα παιδιά Ρομά. Κατά πόσο εύκολη είναι η διδασκαλία και η αφομοίωσή τους; Ποιοι λόγοι είναι καθοριστικά αποτρεπτικοί για την εκπαίδευσή τους και τι μπορούν να κερδίσουν χάρη σε αυτήν; Ένας δάσκαλος που με επιμονή, υπομονή και πάνω απ’ όλα αγάπη για τα παιδιά στα τόσα χρόνια έδωσε και συνεχίζει να δίνει τη ψυχή του για τη μάθηση…
«Τα παιδιά Ρομά στο θέμα «εκπαίδευση» είναι όσο δεκτικά τους επιτρέπει το περιβάλλον τους, δηλαδή η οικογένεια. Αυτό κρίνεται από το βιοτικό και κοινωνικό επίπεδό της.
Πολλές φορές έχουν την εντύπωση ότι δε θα τα καταφέρουνε, γιατί μη ξεχνάμε ότι τα παιδιά Ρομά είναι δίγλωσσα. Η κανονική τους γλώσσα είναι τα ρομανί, όχι τα ελληνικά. Σκεφτείτε επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος του 24ωρου μιλάνε τα ρομανί, τη τσιγγάνικη γλώσσα δηλαδή…
Τα παιδιά Ρομά, ότι μαθαίνουν το μαθαίνουν μέσα στην τάξη. Στο σπίτι για διάφορους λόγους, δε μπορούν να διαβάσουν, είτε γιατί δεν υπάρχει το κατάλληλο περιβάλλον, είτε γιατί όλοι την ώρα στο σπίτι τους υπάρχει κόσμος. Δεν υπάρχει ησυχία και η μελέτη όπως είναι γνωστό έχει κάποιες τέτοιες προδιαγραφές… Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος να τους βοηθήσει.
Στο Κ.Η για τους Ρομά, προσπαθούμε τα παιδιά όχι μόνο να μαθαίνουν και να γράφουν, όπου αυτός είναι ο βασικός στόχος, αλλά και να επικοινωνούν.
Πολλοί έχουν την εντύπωση πως είμαστε σχολείο. Δεν είμαστε. Λειτουργούμε στο πλαίσιο της στήριξης και της ένταξης των Ρομά και εδώ συγκεκριμένα των παιδιών σαν «ενισχυτική διδασκαλία».
Τα παιδιά Ρομά, όσο εύκολα ενθουσιάζονται, τόσο εύκολα αποθαρρύνονται. Η χρονική αίσθηση του να «κατακτήσω» κάτι, δεν υπάρχει. Αυτό που θέλουν, το θέλουν τώρα. Αυτό είναι κομμάτι πολιτισμικό βέβαια. Είναι έντονοι, πιο αυθόρμητοι και δεν υπάρχουν διακριτοί ρόλοι, αν σκεφτούμε πως μέσα στην κοινότητά τους έρχονται διαρκώς σε επαφή με κόσμο…
Η εκπαίδευση στα παιδιά Ρομά, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Πολλές φορές, έρχονται τα παιδιά σε ηλικία 7-8 χρονών και δε ξέρουν να πιάσουν το μολύβι, ή που πρέπει να γράψουν στο περιθώριο. Δε ξέρουν πιο είναι το «επάνω» και πιο το «κάτω».
Ένας αποτρεπτικός παράγοντας στην εκπαίδευση των Ρομά, είναι η εργασία. Δε θεωρούν όπως εμείς ότι τα παιδιά «πρέπει να πάνε σχολείο, να μάθουν γράμματα», αλλά πρέπει να συμβάλλουν με εργασία, για να έρθουν χρήματα σπίτι και να ζήσει η οικογένεια. Αυτή είναι μια «λειτουργία» της οικογένειας.
Ένας άλλος παράγοντας, είναι ο γάμος. Σπανίζουν οι περιπτώσεις παιδιών άνω των 18 που δεν έχουν ήδη οικογένεια και παιδιά, ενώ είναι τα ίδια παιδιά!
Πολλά από τα κορίτσια, μένουν στο σπίτι για να βοηθήσουν τη γιαγιά στις δουλειές, να μεγαλώσουν μωρά, ενώ τα αγόρια μπαίνουν σε δουλειές από πολύ μικρά.
Αντί να μιλάμε για πολιτισμικές διαφοροποιήσεις ωστόσο, θα ήταν καλύτερο να μιλάμε για τις αιτίες που οδήγησαν εκεί. Για την περιθωριοποίηση τους για παράδειγμα, που γεννά την όποια επιθετικότητα τους.
Τα παιδιά Ρομά, είναι σημαντικό να πηγαίνουν σχολείο. Για να μάθουν πέρα από ανάγνωση και γραφή, να επικοινωνούν και να επιλύουν τις διαφορές τους με υγιή και πολιτισμένο τρόπο.
Η πολιτεία, έχει κάνει κάποια βήματα για την ένταξη Ρομά με τα μικτά σχολεία, ωστόσο χρειάζονται και προπαρασκευαστικά μαθήματα ανά τάξεις, αλλά και επιμόρφωση γονέων.
Η Κλίμακα στα χρόνια εκπαίδευσε άτομα από την κοινότητα των Ρομά και έχει πλαισιώσει δομές της μαζί τους. Βοήθησε στο να πάρουν απολυτήριο και όχι μόνο…
Αυτό που καταλαβαίνουμε είναι πως η οικονομική ανεξαρτησία, η επαγγελματική αποκατάσταση, τα οποία μπορούν να προκύψουν στην ουσία τους μόνο μέσω της παιδείας, μπορούν να αλλάξουν συμπεριφορές, επικοινωνία, αλλά και τρόπο ζωής.
Όσα παιδιά, μπορέσανε και κατακτήσανε τη δυνατότητα της ανάγνωσης , καλυτέρεψαν την αυτοπεποίθησή τους. Στέκονται πιο δυναμικά απέναντι σε μια υπηρεσία για παράδειγμα. Είναι πιο λειτουργικά μέσα στην κοινωνία. Μπορούν να κλείσουν ένα ραντεβού.
Τα παιδιά Ρομά, έχουν ανάγκη υποστήριξη και εδώ η πολιτεία, θα πρέπει να δείξει ένα μεγαλύτερο και πιο ουσιαστικό ενδιαφέρον.
Ο ρόλος της Κλίμακας, όχι μόνο στην εκπαίδευση των παιδιών Ρομά, αλλά και στην ευρύτερη ένταξή τους, είναι καταλυτικός. Το πιο σημαντικό που έχει κερδίσει μέσα στα χρόνια με τις ολιστικές της παρεμβάσεις, είναι η εμπιστοσύνη της κοινότητας των Ρομά στο πρόσωπό της. Άλλωστε είναι ο μοναδικός φορέας, ο οποίος παρέχει αυτές τις υπηρεσίες…
Μη ξεχνάμε και το ότι ένα μεγάλο ποσοστό της κοινότητας των Ρομά έχει ενταχθεί σε εργασιακό επίπεδο σε δομές της Κλίμακα και όχι μόνο στην Αττική.
Έχει ενημερώσει την ευρύτερη κοινωνία για το τι είναι οι Ρομά, έχει βοηθήσει τους ίδιους σε επίπεδο εκπαίδευσης, εργασίας, συμβουλευτικής και όχι μόνο…
Το θέμα είναι να τα βλέπουν αυτά οι αρμόδιοι και να μαθαίνουν μέσα από αυτές τις πρακτικές για να βρεθούν λύσεις στα ήδη υπάρχοντα ζητήματα, τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν κι ας έχουν γίνει αρκετές παρεμβάσεις.»
Ευχαριστούμε θερμά το δάσκαλο του Κ.Η για τους Ρομά, Φίλιππο Κατσικάρη για το χρόνο, τη διάθεση και τη γνώση που απλόχερα μας μετέφερε.
Περισσότερα για το Κ.Η για τους Ρομά, βρίσκετε εδώ.
